Varen op de Amsterdamse grachten: deel 3 - Gevaar!

Met zoveel variatie aan vaarweggebruikers op de grachten, is het logisch dat er heel wat gevaar op de loer ligt. Er zijn drie dingen die ik wil uitlichten; dit zijn dingen die ik heel veel tegen kom in de zomermaanden. Misschien vind je al deze dingen zelf heel logisch en zou je ze nooit doen; super! Helaas blijkt dat in de praktijk duidelijk niet voor iedereen het geval, vandaar dat ik ze tóch even benoem.

1. Kruisingen

Amsterdam heeft heel veel grachten, en daarmee heel veel kruisingen. Vaar niet vol gas een kruising op! In de rondvaart leren we ruim vantevoren de snelheid er af te nemen en de kruising zelf stationair (gas in neutraal) of zelfs stationair achteruit (gas zo min mogelijk achteruit) op te gaan, vooral in de zomer. Desondanks is dit waar verreweg de meeste incidenten gebeuren (en daar is lang niet altijd een rondvaartboot bij betrokken). Vooral de kruisingen op de Leidsegracht zijn erg druk bevaren en daarmee erg gevaarlijk. Maar misschien wel gevaarlijker zijn de kruisingen waar een hele kleine zijgracht op een hoofdgracht uitkomt; hier verwacht je niet zo snel iets omdat er ook nooit wat uit komt... totdat er ineens wél wat uit komt. Al dit rustig aan gebeurt is er geen enkel probleem; het wordt pas gevaarlijk als het vol gas gebeurt. 

2. Achterom kijken

De grachten zijn smal, en met de grote variatie aan gebruikers komt ook een grote variatie aan snelheid. De rondvaart heeft voor elke ronde een vastgestelde tijd; we kunnen een paar minuten te laat terug komen, maar veel ruimte is er niet. Er moet nu eenmaal geld verdiend worden, en dat betekent zoveel mogelijk rondes varen. Dit betekent ook dat we de snelheidslimiet opzoeken: officieel 6 km/u, maar er wordt pas gehandhaafd vanaf 7,5 km/u, oftewel de rondetijden zijn op 7 km/u berekend. Dus, waar mogelijk halen we de langzamere vaarweggebruikers in. Veel rondvaartboten zijn stiller dan je zou denken; ga dus niet alleen af op wat je hoort, maar kijk regelmatig achterom. Of houd bij voorbaat stuurboordwal aan, en neem waar mogelijk een zijgat van een brug. De scheepshoorn gebruiken we alleen wanneer het écht nodig is, omdat het voor omwonenden anders wel heel vervelend wordt.

3. Kinderen aan boord

Je kinderen mee aan boord nemen is harstikke gezellig en leuk en leerzaam en moet je absoluut doen. Maar let alsjeblieft op dat ze volledig binnen boord blijven! Ik zie regelmatig kinderen met de benen overboord zitten. Dit is echt levensgevaarlijk op de grachten! Een ongeluk zit in een klein hoekje. Of het nu aan de vaarkunsten van de eigen schipper of een ander ligt maakt niet uit... een kinderbeen tussen wal en schip of tussen schip en schip gaat hoe dan ook kapot, en dan is het maar hopen dat het bij een flinke schaafwond blijft. Dit is een van de weinige dingen waar ik anderen wel eens over aanspreek, helaas vaak zonder resultaat ("ach joh zo erg is het niet", "bemoei je met je eigen zaken", "dan moeten jullie eens leren varen").

En dan toch nog een laatste dingetje: mocht het nou toch bijna tot een aanvaring komen (met een brug, kade of ander schip)... houd de boot niet af met je handen of voeten! Beter een kras in de lak dan een gebroken arm of been. De krachten die bij een aanvaring komen kijken zijn sterker dan je verwacht.

De video in de link heb ik afgelopen zondag gefilmd tijdens mijn tweede ronde van de dag (van in totaal vier). Het was een mooie dag, dus er was heel veel beweging op het water. Ga er rustig voor zitten, de film duurt 40 minuten en er is heel veel te zien!

Nathalie van Basten Batenburg